ŞİRKETLER TÜKETİCİ MAHKEMESİNDE DAVA AÇABİLİR Mİ ?

Ticaret şirketleri, tüzel kişi tacir konumundadır. Tacir kavramı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) madde 12’de “Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir.” şeklinde tanımlanmıştır.

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun madde 3’te ise tüketici, “Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi” şeklinde tanımlanmıştır. Şirketler de birer tüzel kişilik olup, bazı işlemlerinde şirketlerin de tüketici olarak kabul edilip edilemeyeceği ve Tüketici Hakem Heyeti’ne veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurup başvuramayacağı merak konusudur.

Yukarıdaki tanımlardan hareketle, tacirlerin tüketici olarak kabul edilmesi için ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket etmesi gerekmektedir. TTK madde 19’da bir tacirin borçlarının ticari olduğunun asıl olduğu belirtilmiştir. Maddenin devamında gerçek kişi tacirlere ilişkin istisnaen ticari iş sayılmayacak durumlar belirtilmişse de tüzel kişi tacirlere ilişkin bir istisna getirilmemiştir. Dolayısıyla tüzel kişi tacir olan şirketlerin bütün işlemlerinde ticari iş söz konusudur. Ticari iş söz konusu olduğunda da TTK hükümlerine gidilir ve uyuşmazlık Ticaret Mahkemelerinde çözülür.  Dolayısıyla ticari şirketlerin bütün hukuki ilişkileri ticari faaliyet kapsamında olup özel hayatlarına ilişkin bir işlem söz konusu olmadığından, şirketlerin yapmış olduğu her türlü işlerle ilgili davaları ticaret mahkemelerinde açmak durumundadırlar.

Nitekim bu konudaki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2000/19-1255 Esas, 2000/1249 Karar, 11.10.2000 tarihindeki kararından alıntılar yapmak isteriz:

“…TTK. 18/1 maddesine göre tüm ticaret şirketlerinin tacir sıfatına sahip olduklarında kuşku duymamak gerekir…”

“…Tüzel kişi tacirin barınma, gıda, giyinme ve aile gibi özel insani ihtiyaçları olmadığı için bunların hakiki şahıslar gibi adi borç ilişkileri alanı olmadığı kabul edilir. Hele somut olayda olduğu gibi ticaret şirketleri bir ticari işletme işletmiyor olsalar dahi TTK. 18/1 madde gereğince kanunen tacirdirler. Doğrudan ticari amaçla ya da işletmenin iç ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla olup olmadığına bakılmaksızın bütün hukuki ilişkileri ticari faaliyet kapsamında olup özel hayatlarına ilişkin bir işlem söz konusu olamayacaktır…”

“…Tacirin, ticari işletmesiyle ilgili tüm faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi davranması gerekir. Bu cümleden olarak ticari işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yaparken ve bu sözleşmelerden doğan borçlarını yerine getirirken basiretli bir iş adamı gibi davranmak zorundadır. O nedenle tüketiciler için düzenlenen yasa hükümleri kapsamına alınmazlar…”

“…Mahkemece, ticari nitelik taşıyan uyuşmazlığın tüketici mahkemesi sıfatıyla incelenmesi ve karara bağlanması yasaya aykırıdır…”

                                                                                                        Hukuk Desteği

iletisim: [email protected]