Son yıllardaki teknolojik gelişmelerle birlikte internetin gündelik hayattaki yeri artmıştır. Artan ve yaygınlaşan internet kullanımı içerisinde en büyük pay şüphesiz ki; Facebook, Twitter, Instagram vb. sosyal medya kanallarına aittir. Hal böyle olunca, bu sitelerde yazılan yazıların çıktısı alınarak mahkemelerde delil olarak sunulabilmektedir. Ancak söz konusu Facebook görüntülerinin tek başına delil olarak kabul edilip edilemeyeceği noktasında mahkemeler farklı kararlar verebilmektedir.
Bir delinin mahkemece kabul edilebilmesi için, gerek öğretide yer alan ağırlıklı görüş, gerekse de Yargıtya Hukuk Genel Kurulu Kararlarında ortaya konulan ölçüt; o delilin usulsüz olarak yaratılmamış olması ve hukuka aykırı biçimde elde edilmemiş olmasıdır. Vurgulanmalıdır ki, bir delilin usulsüz olarak elde edilmesi ayrı, usulsüz olarak yaratılması ayrı bir olaydır. Usulsüz olarak elde edilen bir delil somut olayın özelliğine göre değerlendirilmeye tabi tutulabilirse de; usulsüz olarak yaratılan bir delilin hiç bir şekilde delil olarak kabulü olanaklı değildir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 189’da: “1)Taraflar, kanunda belirtilen süre ve usule uygun olarak ispat hakkına sahiptir. (2) Hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz. (3) Kanunun belirli delillerle ispatını emrettiği hususlar, başka delillerle ispat olunamaz. (4) Bir vakıanın ispatı için gösterilen delilin caiz olup olmadığına mahkemece karar verilir.” şeklinde hüküm kurulmuştur.
Dolayısıyla maddeden de anlaşılacağı üzere hukuka aykırı deliller bir vakıanın ispatında dikkete alınamaz. Taraflarca sunulan delillerin caiz olup olmadığına bir başka ifadeyle hukuka aykırı olup olmadığına mahkeme karar verecektir.
Bu bakımdan dosyaya sunulan Facebook görüntülerinin delil niteliğini Mahkeme inceleyecektir. Örneğin “screenshot” diye ifade edilen ekran görüntülerinin üzerinde oynama yapılmış olabileceğinden, söz konusu çıktıların ayrıca incelenmesi gerekir.
Yargıtay içtihatlarında Facebook ekran görüntüsü çıktılarının tek başına delil olarak kabul edilemeyeceğine karar verilmiştir. Aşağıda buna yönelik içtihatları paylaşmak isteriz.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2012/23195 esas sayılı ve 2013/698 karar sayılı 21.1.2013 tarihli kararı: “… Mahkeme kararının gerekçesinde; birleşen davanın davacısı tarafından dosyaya ibraz edilen ve facebook’tan alınan fotoğrafların nafaka yükümlülüğünü ortadan kaldıracak nitelikte olduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır. Öncelikle, mahkeme kararında gerekçe olarak dayanılan görüntü kaydı içeren CD delilinin, hukuken geçerli ve hükme esas alınabilecek bir delil niteliğinde olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir.
Hemen belirtmelidir ki; 6100 sayılı HMK 01.10.2011′de yürürlüğe girmesinden önceki dönemde hukuka aykırı olarak elde edilen delillerin değerlendirilmesi konusunda Medeni Usul Hukukunda açık bir düzenleme bulunmamakta, konu öğretide yer alan bilimsel görüşler ve yargısal uygulama ile şekillenmekte idi. 01.10.2011′de yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK “İspat hakkı” başlığını taşıyan 189/2.maddesinde; “hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz” hükmü ile açıkça hukuka aykırı olarak elde edilmiş delilerin ispat gücü olmayacağı kabul edilmiştir. Böylece ispat hakkının delillere ilişkin yönünün hukuki çerçevesi çizilmiş; bir davada ileri sürülebilecek her türlü delilin mutlaka hukuka uygun yollardan elde edilmiş olması esası getirilmiştir. Anılan düzenlemeye göre, hukuka aykırı olarak elde edildiği anlaşılan delillerin, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamayacağı düzenlenmek suretiyle yargılama sırasında taraflarca sunulan delillerin elde ediliş biçiminin mahkeme tarafından re’sen gözönüne alınması ve delilin her ne suretle olursa olsun hukuka aykırı olarak elde edildiğinin tesbiti halinde, diğer tarafça itiraz ileri sürülmese dahi mahkemece caiz olmadığına karar verilerek, dosya kapsamında değerlendirilmemesi ilkesi benimsenmiştir. Diğer taraftan, hukuka aykırı elde edilen delillerin değerlendirilmesi konusunda 01.10.2011 tarihine kadar Medeni Usul Hukukunda açık bir yasa hükmü olmadığı halde, gerek mülga 1412 sayılı CMUK’nda gerekse de 5271 sayılı CMK’nda açık düzenleme yapılmıştır. Mülga 1412 sayılı CMUK’nun 254/2.maddesinde “koğuşturma makamlarının hukuka aykırı şekilde elde ettikleri deliller hükme esas alınamaz” denilmiş, 5271 sayılı CMK’nun 206/2-a maddesinde “ortaya konulması istenilen delilin, kanuna aykırı olarak elde edilmesi halinde reddolunacağı” düzenlenmiştir. Burada sözü geçen hukuka aykırılıklardan birisi de özel hayata yapılan haksız müdahaledir.
Ancak özel hayatın gizliliği dediğimiz ve sadece bireyi ilgilendiren alana hiçbir şekilde müdahale edilemez. Örneğin kişinin cinsel yaşamı böyledir. Hayatın bu gizli alanı ihlal edilerek bir delil elde edilmiş ise, bunu kim, nasıl ve hangi amaçla elde etmiş olursa olsun söz konusu delil ceza mahkemesinde delil olarak kullanılamaz. Zira, hayatın gizli alanı bir delil elde etme yasağı teşkil eder. (Öztürk, B.Yeni Yargıtay Kararları Işığında Delil Yasakları, Ank.1995, s.116 vd.)
Yargısal uygulamada somut olayın özelliğine göre farklı yaklaşımlar olmakla birlikte temelinde bir delilin hukuka aykırı olarak elde edilmesi hukuka aykırı olarak yaratılmasının farklı olarak ele alındığı, hukuka aykırı yaratılan delilin hiçbir şekilde kabul edilmemesine karşın, hukuka aykırı olarak elde edilen delil konusunda olayın özelliğine göre farklı değerlendirmelerde bulunulduğu görülmektedir. Bir delinin mahkemece kabul edilmesi için, gerek öğretide yeralan ağırlıklı görüş, gerekse de Hukuk Genel Kurulu Kararlarında ortaya konulan ölçüt; o delilin usulsüz olarak yaratılmamış olması ve hukuka aykırı biçimde elde edilmemesidir. Vurgulanmalıdır ki, bir delilin usulsüz olarak elde edilmesi ayrı, usulsüz olarak yaratılması ayrı bir olaydır. Usulsüz olarak elde edilen bir delil somut olayın özelliğine göre değerlendirilebilirse de; usulsüz olarak yaratılan bir delilin hiç bir şekilde delil olarak kabulü olanaklı değildir. Anılan ilkeler Hukuk Genel Kurulunun 15.02.2012 tarihli ve 2011/2-703 E-70 K. sayılı kararında da benimsenmiştir. Somut olayda, kadının rızası dışında facebooktan alınan ve delil olarak dosyaya sunulan fotoğrafların yasal delil olarak değeri tartışılıp değerlendirilmeksizin hükme dayanak alınması doğru bulunmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
Merhabalar. Bir şahıs facebooktan aldığı ve üstünde isim ve soy ismimin yazılı olduğu ve kendisine hakaret ettiğimi idda ettiği görüntüleri savcıya sunarak hakkımda dava açtı ve sonuçta mahkeme bu delillleri kabul edelek beni cezalandırdı. Ben bu yazıları yazan kişinin ben olmadığımı, o tarihte herhangi bir facebook hesabımım olmadığını söylemem ve herkesin harhangi bir isimle facebook hesabı acıp istediği kişiye hakaret edebileceği söz konusu iken beni suçlu bulması hukuka uygun mudur itiraz ederken emsal göstereceğim davalar var mıdır? Yardımlarınız için şimdiden teşekkürler..
Merhaba. Ne sonuç aldınız acaba