Karşılıksız çek suçu, 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 5. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan madde uyarınca, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikayeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olmamak üzere, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunacağı öngörülmektedir. Söz konusu düzenlemeyle, çekin bir ödeme aracı olarak güvenilirliğinin sağlanması ve sürdürülmesi öncelikle amaçlanmıştır.
Karşılıksız çek suçuna ilişkin şikayet, hamil tarafından, çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer ya da hesap sahibinin yahut şikayetçinin yerleşim yerinde bulunan icra ceza mahkemesine yapılmalıdır. Şikayet sonucunda mahkeme, hükümle birlikte çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına, bu yasağın bulunması halinde ise çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmedecektir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararının yalnızca hükümle birlikte değil, bir koruma tedbiri olarak yargılama esnasında mahkeme tarafından verilmesi de mümkündür.
Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi, bu tüzel kişi adına çek keşide edenler ve karşılıksız çekin bir sermaye şirketi adına düzenlenmesi durumunda ayrıca yönetim organı ile ticaret siciline tescil edilen şirket yetkilileri hakkında uygulanacaktır.
Henüz hüküm verilmemiş olmakla birlikte, yargılama devam ederken mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak re’sen hükmedilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararına karşı, tefhim veya tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde itiraz edilebilmesi mümkündür. İtiraz, yargılamanın görüldüğü mahkemeye yapılmalıdır. Yargılamayı gören mahkeme, itirazı incelemesi için dosyayı o yerde icra mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunması halinde numara olarak kendisini izleyen daireye, son numaralı daire için birinci daireye, o yerde icra mahkemesinin tek dairesi bulunması halinde asliye ceza mahkemesine, icra mahkemesi hakimi ile asliye ceza mahkemesi hakiminin aynı hakim olması halinde ise en yakın asliye ceza mahkemesine gönderir. İtiraz sonucu verilecek olan kararlar kesindir.
Hükümle birlikte yahut bir koruma tedbiri olarak hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilen kişiler, elindeki bütün çek yapraklarını ait olduğu bankalara iade etmekle yükümlüdür. Ayrıca bu kişiler adına yeni bir çek hesabı da açılamaz. Yine bu kişilerin sermaye şirketlerinin yönetim organlarında aldıkları görevleri, görev sürelerinin sonuna kadar devam etse de, görev süresinin bitiminden sonra, yasaklılıkları süresince sermaye şirketlerinin yönetim organlarında görev almaları mümkün değildir.
Bir sonraki yazımızda, karşılıksız çek nedeniyle verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasından bahsedeceğiz.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
