Suçu bildirmeme suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (“TCK”) 278. maddesinde“(1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması halen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Mağdurun onbeş yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan engelli olan ya da hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan kimse olması halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza, yarı oranında artırılır. (4) Tanıklıktan çekinebilecek olan kişiler bakımından cezaya hükmolunmaz. Ancak, suçu önleme yükümlülüğünün varlığı dolayısıyla ceza sorumluluğuna ilişkin hükümler saklıdır.”şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre, işlenmekte olan yahut işlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması halen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Bildirilmeyen suçun mağdurunun onbeş yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel yahut ruhsal bakımdan engelli olan ya da hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan bir kimse olması halinde, suçu bildirmeyen kişiye verilecek olan bir yıla kadar hapis cezası yarı oranında arttırılacaktır.
Yasa koyucu, tanıklıktan çekinebilecek kişileri suçu bildirmeme suçu kapsamından çıkarmıştır. Tanıklıktan çekinebilecek kişiler 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (“CMK”) 45.m. kapsamında “(1) Aşağıdaki kimseler tanıklıktan çekinebilir: a) Şüpheli veya sanığın nişanlısı. b) Evlilik bağı kalmasa bile şüpheli veya sanığın eşi. c) Şüpheli veya sanığın kan hısımlığından veya kayın hısımlığından üstsoy veya altsoyu d) Şüpheli veya sanığın üçüncü derece dahil kan veya ikinci derece dahil kayın hısımları. e) Şüpheli veya sanıkla aralarında evlâtlık bağı bulunanlar.” şeklinde sayılmıştır. Tanıklıktan çekinebilecek kişiler her ne kadar suçu bildirmeme suçu kapsamı dışında tutulmuşlarsa da, söz konusu kişilerin suçu önleme yükümlülüğü devam etmekte olup ceza sorumluluklarına ilişkin hükümler saklı tutulmuştur.
TCK 278. m. kapsamında yer alan suçu bildirmeme suçunun nitelikli halleri TCK 279.m “Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi” (Lütfen Bkz…) ve TCK 280.m. “Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi” şeklinde iki ayrı madde halinde düzenlenmiştir. Buna göre, kamu görevlileri yahut özel hastane ve kurumlarda çalışan sağlık mensupları tarafından işlenen suçu bildirmeme suçunun, failin kamu görevlisi yahut sağlık çalışanı olması durumuna göre TCK 279.m. ya da TCK 280.m. kapsamında ayrıca değerlendirilmesi gerekecektir.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
