06.05.2016 tarihinde 4857 sayılı İş Kanunu’nda yapılan bir değişiklik ve 11.10.2016 tarihinde Özel İstihdam Bürolarına İlişkin Yönetmeliğin yayınlanmasıyla geçici işçi sağlama sözleşmesi ve geçici işçi kavramı hukukumuza girmiştir. Bu kurum kamuoyunda daha çok kiralık işçilik olarak adlandırılmaktadır. İşçi-işveren olmak üzere iki taraflı bir hukuki ilişki olan iş ilişkisinin böylece üçlü bir yapıya dönüşmesi ve işçi-işveren-özel istihdam bürosu çerçevesinde şekillenmesi söz konusu olabilecektir. Geçici işçilik, bir taraftan işçiye en az güvenceyi sağlayan uygulamayken, diğer taraftan halihazırda yasadışı olarak yürütülmekte olan bu uygulamanın nihayet yasal zemine kavuşması açısından da oldukça önemlidir.
Geçici iş ilişkisi, geçici işçi sağlama sözleşmesiyle kurulur. Geçici işçi sağlama sözleşmesi işveren ve özel istihdam bürosu arasında yapılır ve işçi, bu sözleşmenin tarafı değildir. Bu uygulamada geçici işçinin işvereni, özel istihdam bürosudur. Böylece işverenler özel istihdam bürosuna bağlı çalışan işçileri kiralamak suretiyle kendi işyerlerinde istihdam edebilmektedirler.
Geçici işçi sağlama sözleşmesiyle istihdam edilebilecek işçi sayısı yasal düzenlemelerle sınırlandırılmıştır. Buna göre, işyerinde çalışan sürekli işçi sayısı on bir ve üzerindeyse istihdam edilebilecek geçici işçi sayısı, sürekli işçi sayısının yüzde yirmi beşi kadar olabilir. Sürekli işçi sayısı on birin altındaysa istihdam edilebilecek geçici işçi sayısı en fazla beş olabilir. Geçici işçi sağlama sözleşmesiyle işçi çalıştırılabilecek haller de yasal düzenlemeyle sınırlandırılmıştır. Buna göre, geçici işçi ilişkisi ancak aşağıdaki hallerin varlığında kurulabilecektir.
– Ev hizmetlerinin gördürülmesinde,
– Mevsimlik tarım işlerinin gördürülmesinde,
– İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan işlerin aralıklı gördürülmesinde,
– İş sağlığı ve güvenliği bakımından aciliyet gerektiren hallerde,
– Üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde,
– İşletmenin üretim kapasitesinin öngörülemeyen şekilde artması durumunda.
Geçici işçi olarak istihdam edilmek istenen işçi daha önce o işyerinde çalışmışsa, geçici işçi sağlama sözleşmesinin yapılabilmesi için bir önceki iş ilişkisinden kaynaklanan iş sözleşmesinin en az altı ay önce feshedilmiş olması gerekmektedir. Böylece işverenin, mevcut işçisini, sırf daha az güvenceli olduğu için kiralama yoluyla istihdam etmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Hukuk Desteği
iletisim: [email protected]
